زمستان با تمام سرمای خود، گرمترین جشن سال را در دل خود جای داده است. وقتی خیابانها با ریسههای نورانی تزیین میشوند، ویترین مغازهها پر از گویهای رنگی و کاجهای سبز میشود و بوی شیرینی زنجبیلی در هوا میپیچد، یعنی کریسمس از راه رسیده است. شاید برای شما هم سوال باشد که دقیقاً کریسمس چه روزی است؟ تفاوت آن با جشن سال نو چیست و اگر بخواهیم در این ایام سفر کنیم، کدام مقصد حال و هوای جذابتری دارد؟ در این مقاله، به تاریخچه کریسمس و آداب و رسوم آن میپردازیم و بهترین کشورهای همسایه برای برگزاری جشن کریسمس را به شما معرفی میکنیم.
تقویم میلادی؛ کریسمس چه روزی است؟
کریسمس (Christmas) روزی است که مسیحیان جهان به عنوان سالروز میلاد حضرت عیسی مسیح جشن میگیرند. طبق سنت کلیسای کاتولیک و پروتستان، این روز مصادف با 25 دسامبر هر سال است. این تاریخ در تقویم میلادی ثابت است، اما در تقویم شمسی ما به دلیل کبیسه بودن یا نبودن سالها، ممکن است یک روز جابهجا شود.
با این حال، همه مسیحیان در این تاریخ جشن نمیگیرند. مسیحیان ارتدکس (مانند پیروان کلیسای ارمنی، روسی و برخی کشورهای اروپای شرقی) از تقویم جولیانی پیروی میکنند و کریسمس را در تاریخ 6 یا 7 ژانویه جشن میگیرند. این تفاوت زمانی باعث میشود که در برخی کشورها مانند ارمنستان یا روسیه، حال و هوای کریسمس کمی دیرتر از اروپا و آمریکا آغاز شود.
با این حال، آنچه که در فرهنگ عمومی و رسانهها به عنوان روز کریسمس شناخته میشود، همان 25 دسامبر است که شب قبل از آن (24 دسامبر) به عنوان شب کریسمس (Christmas Eve)، یکی از مهمترین و مقدسترین شبهای سال برای خانوادههای مسیحی است.
روز کریسمس
ریشه های کهن و تاریخچه برگزاری جشن کریسمس
شاید تعجب کنید اگر بدانید که تاریخچه برگزاری جشنهایی در اواخر دسامبر، به پیش از تولد مسیح بازمیگردد. مردمان باستان در نیمکره شمالی، بلندتر شدن روزها پس از طولانیترین شب سال (انقلاب زمستانی یا همان جشن یلدای خودمان) را به عنوان زایش خورشید جشن میگرفتند. رومیان باستان جشنی به نام ساتورنالیا (Saturnalia) داشتند که در آن به افتخار خدای کشاورزی، ساتورن، جشن میگرفتند و هدیه میدادند.
با گسترش مسیحیت، رهبران کلیسا تصمیم گرفتند تا میلاد مسیح را جایگزین این جشنهای کفرکیشی کنند تا پذیرش دین جدید برای مردم آسانتر شود. اگرچه تاریخ دقیق تولد حضرت عیسی در کتاب مقدس ذکر نشده است، اما پاپ ژولیوس اول در قرن چهارم میلادی، 25 دسامبر را به طور رسمی به عنوان روز کریسمس تعیین کرد.
واژه کریسمس از عبارت انگلیسی قدیمی Cristes Maesse به معنای مراسم عشای ربانی مسیح گرفته شده است. به مرور زمان، این جشن مذهبی با سنتهای محلی کشورهای مختلف ترکیب شد و به شکل امروزی درآمد؛ جشنی که نماد عشق، صلح و بخشش در سراسر جهان است.
سنت های رنگارنگ؛ آداب و رسوم جشن کریسمس
جشن کریسمس مجموعهای از آداب و رسوم دوستداشتنی است که نسل به نسل منتقل شدهاند. این سنتها فراتر از مرزها رفته و حتی غیر مسیحیان نیز در سراسر جهان از آنها لذت میبرند. اصلیترین این آداب و رسوم به شرح زیر هستند:
تزیین درخت کریسمس؛ نماد زندگی جاودان
بدون شک، نماد اصلی کریسمس، درخت کاج یا صنوبر تزیین شده است. ریشه این سنت به آلمان قرن شانزدهم بازمیگردد، جایی که مردم درختان همیشه سبز را به نشانه امید به زندگی در زمستان سرد به خانههای خود میآوردند.
امروزه تزیین درخت با گویهای رنگی، ریسههای نور، ستارهای در نوک درخت و فرشتگان کوچک، یکی از لذتبخشترین بخشهای استقبال از کریسمس است. خانوادهها دور درخت جمع میشوند و لحظات شادی را با هم سپری میکنند.
هدیه خریدن و هدیه دادن؛ روح بخشندگی در شب کریسمس
یکی از ارکان اصلی جشن کریسمس، هدیه دادن است. این رسم یادآور هدایایی است که سه مرد دانا (مغها) برای عیسای نوزاد آوردند. مردم از هفتهها قبل مشغول خرید هدیه برای اعضای خانواده، دوستان و همکاران میشوند. هدایا معمولا در جعبههای زیبا بستهبندی شده و زیر درخت کریسمس قرار میگیرند تا در صبح روز 25 دسامبر باز شوند.
کلوچه و شیر برای بابا نوئل؛ افسانه پیرمرد قرمزپوش
شخصیت بابانوئل که بر اساس قدیس نیکلاس (اسقف مهربانی که مخفیانه به فقرا کمک میکرد) شکل گرفته، بخش جداییناپذیر جشن کریسمس برای کودکان است. بچهها باور دارند که بابانوئل سوار بر سورتمهای که گوزنها آن را میکشند، از دودکش وارد خانه میشود و برای بچههای خوب هدیه میآورد.
رسم بر این است که کودکان شب قبل از کریسمس، جورابهای خود را کنار شومینه میآویزند و بشقابی از کلوچه و لیوانی شیر برای پذیرایی از بابانوئل روی میز میگذارند تا خستگیاش در شود!
جشن کریسمس
کریسمس در ایران چگونه برگزار می شود؟
اگرچه ایران یک کشور اسلامی است، اما هموطنان مسیحی ما (ارامنه و آشوریان) هر سال این جشن را با شکوه تمام برگزار میکنند و در سالهای اخیر، مردم غیرمسیحی نیز به استقبال آن رفتهاند.
مراسم مذهبی کریسمس در کلیساهای سراسر ایران، بهویژه کلیسای وانک اصفهان و کلیسای سرکیس مقدس در تهران، با حضور گسترده ارامنه برگزار میشود. صدای ناقوس کلیساها و سرودهای مذهبی، فضایی روحانی و زیبا ایجاد میکند. همانطور که گفتیم، ارامنه ایران کریسمس را در 6 ژانویه جشن میگیرند، اما حال و هوای عید از اواسط دسامبر شروع میشود.
بازارهای کریسمسی در خیابان میرزا شیرازی و شانزده متری تهران
اگر در دیماه سری به محلههای ارمنینشین تهران بزنید، گویی وارد کشوری دیگر شدهاید. خیابان میرزا شیرازی و خیابان شانزده متری (نزدیک مجیدیه)، مرکز اصلی فروش تزیینات کریسمس هستند. ویترین مغازهها پر از بابانوئلهای عروسکی، درختان کاج مصنوعی و طبیعی، گویهای براق و ریسههای نور میشود.
قدم زدن در این خیابانها، خوردن قهوه در کافههای دنج و دیدن شادی مردم، تجربهای جذاب برای تهرانیها است.
جشن کریسمس در محله جلفا اصفهان
محله تاریخی جلفا در اصفهان، یکی از زیباترین نقاط ایران برای تجربه کریسمس است. کوچه پسکوچههای سنگفرش شده، کلیساهای قدیمی و کافههای مدرن جلفا در این ایام غرق در نور و رنگ میشوند. میدان جلفا با درخت بزرگ کریسمس تزیین میشود و مردم از ادیان مختلف در کنار هم عکس میگیرند و شادی میکنند. این همزیستی مسالمتآمیز، جلوهای زیبا از فرهنگ غنی ایران است.
تاریخ کریسمس 2026؛ کریسمس 1404 چه روزی است؟
برای برنامهریزی دقیق سفر یا تبریک گفتن به دوستان، دانستن تاریخ دقیق بسیار مهم است. کریسمس 2025 مصادف است با پنجشنبه، 25 دسامبر 2025. تاریخ شمسی کریسمس امسال هم 4 دی 1404 است. همچنین شب کریسمس، شامگاه چهارشنبه 3 دیماه است.
برای هموطنان ارمنی که در 6 ژانویه جشن میگیرند، این تاریخ مصادف با 16 دی 1404 خواهد بود.
برگزاری جشن کریسمس
تعطیلات کریسمس چند روز است؟
مدت زمان تعطیلات کریسمس در کشورهای مختلف متفاوت است. در کشورهای غربی (آمریکا و اروپا)، تعطیلات رسمی کریسمس معمولا شامل 25 دسامبر (روز کریسمس) و 26 دسامبر (Boxing Day) است. اما در عمل، بسیاری از شرکتها و مدارس از حدود 23 دسامبر تا 2 ژانویه (بعد از سال نو) تعطیل هستند. این بازه حدودا 10 تا 12 روزه، فرصت طلایی برای سفرهای زمستانی است.
در روسیه، تعطیلات کریسمس معمولا طولانیتر است و از اول ژانویه (سال نو) شروع شده و تا بعد از کریسمس ارتدکس (7 ژانویه) ادامه مییابد. این تعطیلات حدود 10 روز طول میکشد. پس اگر با تور روسیه سفر میکنید و قصد بازدید از جاهای دیدنی روسیه را دارید، باید به باز بودن یا نبودن جاذبهها در این مقطع از سال توجه کنید.
در ایران، کریسمس تعطیل رسمی نیست و روال کاری ادارات و مدارس عادی است، اما برای هموطنان مسیحی مرخصیهایی در نظر گرفته میشود.
جشن کریسمس
تفاوت سال نو میلادی و جشن کریسمس چیست؟ دو جشن متفاوت
بسیاری از مردم به اشتباه کریسمس و سال نو میلادی را یکی میدانند، در حالی که این دو مناسبت کاملا متفاوت هستند. کریسمس یک جشن مذهبی و خانوادگی است که به مناسبت تولد مسیح برگزار میشود، اما سال نو (New Year) یک جشن ملی و تقویمی است که آغاز سال جدید در تقویم گریگوری را جشن میگیرد.
کریسمس در 25 دسامبر برگزار میشود، اما سال نو در شب 31 دسامبر آغاز شده و اولین روز آن 1 ژانویه است. فاصله بین این دو جشن حدود یک هفته است که به آن هفته تعطیلات (Holiday Season) میگویند. همچنین در کریسمس تمرکز بر خانواده، خانه، درخت کاج و هدیه دادن است، اما جشن سال نو بیشتر با مهمانیهای بزرگ، آتشبازی در میادین شهر، شمارش معکوس و جشنهای خیابانی همراه است.
برای جشن کریسمس به چه کشورهایی سفر کنیم؟
اگر قصد دارید تعطیلات ژانویه را در خارج از کشور سپری کنید و حالوهوای کریسمس را از نزدیک لمس کنید، آژانس آویسا بهترین پکیجهای تور خارجی را به مقاصد زیر پیشنهاد میکند:
تور ترکیه و تور استانبول؛ کریسمس در همسایگی
اگرچه ترکیه کشوری مسلمان است، اما شهرهای توریستی آن مانند استانبول، حالوهوای کریسمسی فوقالعادهای دارند. خیابان استقلال و منطقه نیشانتاشی با چراغانیهای خیرهکننده تزیین میشوند. کلیسای سنت آنتونی در خیابان استقلال مراسم عشای ربانی باشکوهی برگزار میکند. هتلها و رستورانها برنامههای ویژهای برای شب سال نو دارند و آتشبازی بر فراز تنگه بسفر، منظرهای جادویی میسازد.
تور استانبول در این ایام، گزینهای اقتصادی و نزدیک برای ایرانیان است.
کریسمس در استانبول
تور دبی؛ کریسمس در دل کویر
دبی، پایتخت مدرنیته خاورمیانه، کریسمس را به لوکسترین شکل ممکن جشن میگیرد. مراکز خرید دبی مانند دبی مال و امارات مال دبی با درختان کریسمس غولپیکر تزیین میشوند. دهکده جهانی (Global Village) برنامههای ویژهای دارد و آتشبازی برج خلیفه در شب سال نو، رکوردهای جهانی را میشکند.
مطبوع بودن آب و هوای دبی در زمستان، آن را به مقصدی عالی برای فرار از سرما تبدیل کرده است. با خرید تور دبی آویسا، سفری گرم و لوکس را در امارات تجربه کنید.
تور گرجستان؛ جشن های ارتدکس در تفلیس نورانی
تفلیس در ایام کریسمس و سال نو یکی از زیباترین شهرهای منطقه است. خیابان روستاولی و میدان آزادی غرق در نور میشوند. از آنجا که گرجیها ارتدکس هستند، جشن اصلی آنها در شب سال نو (31 دسامبر) و سپس کریسمس در 7 ژانویه است. تولیس بابوا (بابانوئل گرجی) و رژههای خیابانی الیلو، از جذابیتهای خاص کریسمس در گرجستان هستند.
سفر با تور گرجستان معمولا ارزانتر از سایر مقاصد اروپایی است.
کریسمس در گرجستان
تور ارمنستان؛ زمستان برفی و سنتی
ایروان، پایتخت ارمنستان، در زمستان چهرهای سفید و رویایی به خود میگیرد. میدان جمهوری با درخت کاج عظیم و بازارچههای کریسمس تزیین میشود. ارمنستان یکی از بهترین مقاصد برای تجربه سنتهای اصیل مسیحی است. غذاهای مخصوص کریسمس ارمنی و مهماننوازی گرم آنها در هوای سرد، خاطرهانگیز خواهد بود. همچنین کریسمس باتومی بسیار دیدنی است.
اگر به دنبال مقصدی نزدیک و بافرهنگ غنی هستید، تور ارمنستان را انتخاب کنید.
تور روسیه؛ جادوی برف و یخ در مسکو
اگر میخواهید کریسمس واقعی را با برف سنگین و یخبندان تجربه کنید، هیچ جایی بهتر از روسیه نیست. مسکو در ژانویه شبیه به قصههای پریان میشود. میدان سرخ مسکو با چراغانیهای بیپایان، بازار کریسمس و پیست اسکیت روی یخ، هوش از سرتان میبرد. جشنهای روسیه طولانی است و شامل سال نو و کریسمس ارتدکس میشود.
با خرید تور روسیه، سفری به سرزمین تزارها در باشکوهترین فصل سال خواهید داشت.
کریسمس در روسیه
کریسمس را با تورهای زمستانی آویسا جشن بگیرید
کریسمس بیش از آن که یک تاریخ در تقویم باشد، حسی از گرما، نور و امید در دل زمستان است. چه در تهران باشید و در خیابان میرزای شیرازی قدم بزنید، چه با تور خارجی آویسا در خیابانهای استانبول یا دبی باشید، مهم این است که از این بهانه برای شاد بودن و محبت کردن استفاده کنید.
سال 2026 میلادی نزدیک است و فرصتی عالی برای شروعی دوباره و تجربههای نو فراهم شده است. ما در آژانس آویسا آمادهایم تا با ارائه بهترین خدمات سفر، خاطرهانگیزترین تعطیلات ژانویه را برای شما رقم بزنیم. آیا چمدانهایتان را برای یک سفر زمستانی هیجانانگیز بستهاید؟ برای مشاهده قیمتها و رزرو پکیجهای ویژه تورهای خارجی مثل تور ترکیه، همین حالا به وبسایت آویسا مراجعه کنید و سال نو را در مقصدی رویایی آغاز کنید.
